görür.
3) Kombi Ayarları: “Soba gibi yak–kıs” devri bitti
3.1. Akış sıcaklığı (Flow) ve dönüş (Return)
- Yoğuşmalı kombide genel amaç: Akış 50–60 °C, dönüş 45–50 °C civarları. Evin yalıtımı zayıfsa akış sıcaklığını mevsimin en soğuk günlerinde 60–65 °C’ye çıkarırsın; ara günlerde düşürürsün.
- Konvansiyonel kombide: Verim dönüşe bağlı olmadığı için akış biraz daha yüksek tutulabilir (65–70 °C). Yine de gereksiz yüksek sıcaklık duvar–pencere–hava kanamalarıyla hızlı kayba yol açar.
Kural: “Yetiyorsa düşür. Yetmiyorsa azar azar yükselt.” En düşük konforlu seviyeyi bul.
3.2. Modülasyon ve oda termostatı
- Modülasyon: Kombinin alev gücünü ihtiyaca göre kısmasıdır. OpenTherm gibi protokollerle çalışan modülasyonlu bir oda termostatı, “aç–kapa” (on/off) termostatlardan daha konforlu ve tasarrufludur.
- Oda termostatı: Kombiyi koridordaki soğuğa değil, oturma odasında hissedilen ısıya göre yönet. Termostatı dış duvardan, pencere–perdeden, radyatör üstünden ve güneş alan noktadan uzak tut.
- Hedef sıcaklık: Çoğu evde 20–21 °C yaşam alanı, 18–19 °C yatak odası idealdir. Evde küçük çocuk/yaşlı varsa 21–22 °C’yi hedefleyebilirsin.
3.3. Zaman programı (schedule)
- Gündüz ev boşsa gece modundan biraz yüksek bir değer (ör. 18–19 °C) tutmak, akşam eve gelince sıfırdan evi ısıtmaktan daha ekonomiktir.
- “Aç–kapa” büyük dalgalar tüketimi artırır; sabit, düşük ama yeterli ısı verimi yükseltir.
3.4. Gece stratejisi
- İyi yalıtımsız evde geceyi tamamen kapatmak sabaha sert ısıtma ihtiyacı doğurur; fatura artar. 1–2 °C düşüş yeterli.
- Yalıtımı iyi evde gece 17–18 °C’ye çekmek konforu bozmadan tasarruf getirir.
4) Tesisat Verimi: Petekleri “Ahenkle” Çalıştır
4.1. Hava alma (purge)
Radyatörün üst kısmı soğuk, altı sıcaksa içinde hava vardır. Kombiyi kapatıp sistemi biraz soğut, purjör vanasından havayı al; fazlalık suyu küçük kaba akıt. Isı dağılımı eşitlenir, pompa yorulmaz.
4.2. Çamur/kireç ve manyetik filtre
Yıllar içinde tesisatta çamur (tortu) birikir; verim düşer, bazı petekler ısınmaz. Kombi altına manyetik filtre eklemek ve kimyasal temizleme/power flush yaptırmak ısı transferini ciddi artırır. Bu işlem maliyetlidir ama uzun vadede kendini amorti eder. Minimumu: kimyasal inhibitör ekleyip çamuru azaltmaktır.
4.3. Balans ayarı (hidronik dengeleme)
En yakındaki petekler kaynar, uzaktakiler ılık mı? Gidiş ve dönüş vanalarıyla balans yapılır:
- Kombiye en yakın peteklerin dönüş vanasını biraz kıs (ör. 1/4–1/2 tur).
- Uzak petekler tam açık kalsın.
- Amaç: Her peteğin giriş–çıkış sıcaklık farkını (ΔT) 10–15 °C bandına yaklaştırmak. Böylece dönüş suyu soğur, yoğuşma artar.
4.4. Pompa kademesi
Kombi pompası genelde 3 kademelidir. Çok yüksek hız, suyu hızlı çevirir ve dönüşü ısıtır → yoğuşma düşer. Çok düşük hız ise uzak petekleri aç bırakır. Dinleyerek (gürültü), petek son sıcaklıklarına bakarak orta kademe genelde idealdir.
4.5. Termostatik radyatör vanaları (TRV)
- TRV, oda bazında hedef sıcaklık tutar (örn. 3 = 20 °C civarı).
- Salon ve çocuk odası gibi kullanılan odalara TRV koyup termostatın olduğu odadaki TRV’yi tamamen aç (termostat odayı referans almalı).
- Kullanılmayan odaları kapatma; 16–17 °C civarında tut. Aksi halde duvarlar “soğuk batarya” olur, ev ısı kaybı artar.
5) Evde Isı Kaybını Azaltma: Küçük Dokunuş, Büyük Etki
5.1. Pencere ve kapı sızdırmazlığı
- Fitil yenileme: Pencerede hava kaçaklarını mum/duman testiyle bul; esiyor mu? Kendinden yapışkanlı EPDM fitil şaşırtıcı fark yaratır.
- Kapı altı süpürgelik: Özellikle dış kapıda.
- Çift cam varsa iyi; yoksa kışlık kalın perde elzem. Çift camda da contaları kontrol et.
5.2. Perde–radyatör ilişkisi
- Uzun perde radyatörü kapamasın; ısıyı pencere önünde hapseder. Radyatörün üstünde raf/kapak da hava akımını bozar.
- Radyatör arkasına yansıtıcı folyo (ısı yalıtım paneli) koymak dış duvarlarda ısı kaybını azaltır.
5.3. Yer ve tavan
- Altı boş dairelerde halı ciddi fark ettirir; çıplak seramik ısıyı emer.
- Tavan izolasyonu (terastan ısı kaybı) çok önemlidir; imkan varsa ısı yalıtım levhası.
5.4. Havalandırma disiplini
- Ev illaki havalanacak ama kısa ve etkili: pencereleri karşılıklı 5–10 dakika sonuna kadar aç; camı aralık bırakıp saatlerce ısı kaçırma.
5.5. Güneş kazancı
Gün içinde güneş alan odalarda perdeyi aç; akşam karanlıkla birlikte perdeleri hemen kapat. Gündüz kazan, gece tut.
6) Sıcak Su (Kullanım Suyu) Tasarrufu
- Musluk/donma: Lavabo/duşta suyu boşa akıtma; 1–2 kademeli tasarruf başlığı suyu karıştırmadan konfor sağlar.
- Uzak musluklarda sıcak suyu bekleme süresini azaltmak için duş öncesi kısa “ön çağırma” yap; akan suyu kovada toplayıp temizlikte kullan.
- Termostat ayarı: Kullanım suyu için 45–50 °C yeterli; daha yüksek ayar karışım suyu ile boşa gider ve kireçlenmeyi artırır.
- Kombiye yakın banyo mutfak düzeni su israfını azaltır; bu mimaride değişiklik zorsa, alışkanlığı optimize et.
7) Emniyet: Can Güvenliği Her Şeyden Önemli
- Cihaz bakımı: Sezon öncesi yetkili/ehliyetli servisle brülör temizliği, eşanjör kontrolü, gaz kaçak testi, baca çekiş testi.
- Karbon monoksit (CO) alarmı: Yatak odasına değil, cihazın bulunduğu alana yakın tak; gaz zehirlenmesi sessizdir.
- Havalandırma menfezi: Kapatma! Özellikle hermetik olmayan cihazlarda. Menfez, can simididir.
- Tesisat basıncı: Kombi kapalıyken 1–1.5 bar idealdir; sık sık düşüyorsa kaçak olabilir.
- Elektriksel koruma: Topraklama ve voltaj dalgalanması için priz hattı sağlam olmalı; mümkünse akım korumalı priz.
8) Akıllı Kontrol: Termostatlar, Dış Hava Sensörü, Oda–Bölge Yönetimi
8.1. Oda termostatı seçimi
- On/Off: Ucuz ve basit. Kombiyi açar–kapatır. Dalgalı ısı ve daha fazla tüketim doğurabilir.
- Modülasyonlu (OpenTherm vb.): Alev gücünü ayarlar, düşük alevde uzun ve stabil ısı sağlar; yoğuşmada tatlı verim.
- Akıllı termostat: Uygulama üzerinden kontrol; geofencing (evden çıkınca düşür), dış hava verisine göre hedef sıcaklığı ayarlama.
8.2. Dış hava sensörü / hava kompanzasyonu
- Kombi akış sıcaklığını dış sıcaklığa göre otomatik yükseltip düşüren sistem. Evin ısı kaybı eğrisini bir kez ayarlarsın; sonrası otomatik. “Bugün nispeten sıcak; akış 50 °C yeter.” gibi kararları cihaz verir. Konfor + tasarruf.
8.3. Bölgeleme (Zone)
- Büyük evlerde salon–yatak kanadı gibi iki bölgeli sistem kurulabilir. Her bölge kendi termostatına bakar; gereksiz ısıtma kalkar.
- ALTIN KURAL: Termostatın referans aldığı oda TRV’siz veya tam açık TRV’li olsun; aksi halde kombi yanlış veriye göre karar verir.
9) Pratik Kullanım Senaryoları
9.1. Gündüz boş, akşam yoğun ev
- Zaman programında 09:00–17:00 18 °C, 17:00–23:30 20–21 °C, gece 18–19 °C.
- Akış sıcaklığını 55–60 °C bandında tut; hafta sonu evdeysen 52–55 °C deneyebilirsin.
9.2. Tüm gün evde, düşük ısı kaybı
- Sabit 20–21 °C yeter. Akış 50–55 °C. Düşük alevde uzun çalışma modülasyonu sağlar, yoğuşmaya yardımcı olur.
9.3. Zayıf yalıtım, kuzey cephe
- Akış 60–65 °C gerekebilir. Ancak radyatör arkası folyo, fitil, halı, TRV ile verimi yükseltip akışı 2–3 °C aşağı çekmeye çalış.
9.4. Alt kat boş–soğuk daire
- Zemin ısısı kaçıyorsa kalın halı/şilte ciddi fark yaratır; kapı altı süpürgeler ve mutfak/banyo havalandırma disiplinine dikkat.
10) Sayacı Okumak ve Tasarrufu Ölçmek
- Günlük tüketim defteri tut: Dış sıcaklık (yaklaşık), iç hedef, akış sıcaklığı, sayaç farkı.
- Değişkeni tek tek dene: Aynı haftanın benzer günlerinde akış sıcaklığını 2 °C düşür; konfor bozulmadan tüketim düşüyorsa kalıcı yap.
- Oda sıcaklığını güvenilir bir termometreyle kontrol et; “ev 18 °C iken ısınamadım” şikâyetleri bazen yanlış ölçüm yüzünden.
11) Mikro Yatırımların Geri Dönüşü (ROI)
11.1. TRV
- Oda başına bir adet; iki kışta kendini amorti eder. Özellikle kullanımı değişken odalarda (çalışma–misafir).
11.2. Radyatör arkası yalıtım
- Dış duvardaki radyatörde hemen fark edilir. Maliyeti düşük, uygulaması kolay.
11.3. Manyetik filtre + inhibitör
- Tesisatında çamur varsa etkisi büyük. Peteklerin üst–alt farkı azalır, kombi daha sessiz ve verimli çalışır.
11.4. Akıllı/modülasyonlu termostat
- Konfor + raporlama + uzaktan kontrol. Uzun vadede gereksiz ısıtmayı törpüler.
12) Sık Yapılan Hatalar (Ve Çözümleri)
- Radyatör önünü mobilya–uzun perde ile kapatma → Hava akımı bozulur. Perdeyi kısalt, mobilyayı 10–15 cm uzaklaştır.
- Termostatı yanlış konuma koyma → Dış duvara, güneş alan yere, radyatör üstüne koyma. İç duvarda, orta yükseklikte.
- Gece tamamen kapatmak → Sabah aşırı ısıtma fatura şişirir. 1–2 °C düşüş yeter.
- Petekleri sürekli kapalı tutmak → Soğuk oda duvarı tüm evi soğutur. Minimum 16–17 °C.
- Kombiyi sık aç-kapa → Modülasyon bozulur, yoğuşma fırsatı azalır. Uzun ve düşük alev hedefle.
- Bakımı ihmal → Eşanjör kirlenir, verim düşer; CO riski artar. Sezon öncesi servis.
13) Örnek “Bir Haftalık Uygulama Planı”
Gün 1 (Pazar):
- Pencereleri kontrol et, fitilleri yenile. Kapı altına süpürgelik tak.
- Radyatörlerin önünü aç; arkaya yansıtıcı panel yerleştir.
- Kombi basıncı 1–1.5 bar mı? Pompa sesi normal mi?
Gün 2:
- Tüm peteklerin havasını al.
- Yakın petek dönüş vanalarını 1/4 tur kıs. Uzaklar tam açık.
Gün 3:
- Oda termostatını doğru konuma al; hedef 20–21 °C.
- Akış sıcaklığını 55 °C yap, evi izle.
Gün 4:
- Kullanmadığın odalara TRV tak (varsa ayarla).
- Gece 1–2 °C düşür; sabah konforu kontrol et.
Gün 5:
- Sıcak su ayarını 45–50 °C’ye çek. Su başlıklarını gözden geçir.
Gün 6:
- Tüketim defterini başlat; sayacı sabah–akşam yaz.
Gün 7:
- Toplam deneyime bak, akışı 2 °C daha düşürmeyi dene (konfor bozulmadan).
- Gerekliyse servis çağırıp bakım/filtre temini planla.
14) Kısa SSS
S: Evin tüm petekleri açık olsun mu?
Tam açık değil; balanslı olsun. Yakınlarda dönüşü kısmak, uzaktakileri açmak ideal.
S: Oda termostatı takmadan da tasarruf olur mu?
Olur ama sınırlı. Termostat, sonunda “gerektiği kadar” ısıtır; insan eliyle bunu tutturmak zordur.
S: Yoğuşmalı kombide 70 °C akış zararlı mı?
Zararlı değil ama yoğuşma azalır; verim düşer. Zorunlu günlerde kısa süreli kullan.
S: Evde bebek var, 23 °C istiyoruz. Tasarruf bitti mi?
Konfor öncelik. Ama yine de TRV, sızdırmazlık, balans ve programla ciddi tasarruf alınır.
S: Bina yalıtımsız, ne yapayım?
Daire içi önlemler (fitil, perde, folyo, halı) + kombi kontrolü + balans. Akış yükselebilir ama kaybı azaltınca akış da düşer.
15) Son Söz: “Azar azar, sürekli iyileştirme”
Tasarruf bir seferlik numara değil, alışkanlık disiplinidir. Bugün fitili yenilersin, yarın akışı 2 °C indirirsin, haftaya TRV eklersin; her adım faturanı ve konforunu iyileştirir. Geleneksel tutumlulukla modern modülasyonun ortak noktası şudur: israf etme. Evin ısı kaybını kapat, kombiyi ihtiyaca göre çalıştır, tesisatı dengede tut. Bu üçlü bir arada olunca, kışın soğuğu dışarıda, bütçen içeride kalır.
